Zaburzenia lękowe

Kiedyś nazywano je nerwicami. Dziś, tzw. zaburzenia lękowe stanowią najczęściej diagnozowany rodzaj zaburzeń psychicznych. Chociaż podzielono je na kilka grup zaburzeń i nadano im odrębne nazwy, często współwystępują one ze sobą. Oznacza to, że najczęściej, jeśli ktoś ma jakiś problem lękowy, towarzyszy mu też co najmniej inne zaburzenie lękowe. Zaburzenia lękowe towarzyszą też często innym zaburzeniom psychicznym, jak np. depresja, uzależnienia, a także zaburzeniom osobowości.

Napady paniki

Częstą formą zaburzenia lękowego są napady paniki. Są one wywoływane interpretowaniem jakiegoś sygnału z ciała związanego ze wzbudzeniem autonomicznego układu nerwowego, np. szybszego bicia serca, jako niebezpiecznego, wraz z odczuwaniem silnego lęku i często wrażeniem, że się zaraz zemdleje, umrze bądź zwariuje. Osoba doświadczająca napadu paniki najczęściej stosuje tzw. zachowania zabezpieczające, które mają spowodować zmniejszenie odczuwanego lęku, ale w konsekwencji tylko utrwalające problem, jak np. wyjście z pomieszczenia, otwarcie okna. W leczeniu napadów paniki stosuje się psychoterapię poznawczo-behawioralną.

Fobie

Do częstych zaburzeń lękowych należą fobie. Tzw. fobie proste polegają na odczuwaniu silnego, irracjonalnego lęku bądź wstrętu przed jakimś konkretnym obiektem lub zjawiskiem. Często dotyczy to zwierząt, np. pająków, zjawisk atmosferycznych, jak burza, pozostania w zamkniętym pomieszczeniu. Każda z tych fobii doczekała się nawet odrębnej nazwy, jak arachnofobia, brontofobia, czy klaustrofobia. Jednakże, fobie mogą dotyczyć wielu innych zjawisk i obiektów, nawet takich, które większości osób nie kojarzą się z czymś niebezpiecznym lub obrzydliwym. Może być to np. lęk przed szyszkami bądź guzikami. Jeszcze inną odmianą fobii jest fobia krwi i zastrzyków. Osoby, które cierpią na fobię, próbują unikać sytuacji, które wywołują w nich lęk, przez co jeszcze bardziej się ich boją w przyszłości. Skutecznym sposobem leczenia fobii prostych jest terapia poznawczo-behawioralna. Fobia społeczna Bardziej złożoną formą fobii jest tzw. fobia społeczna, która polega na odczuwaniu lęku przed oceną i krytyką ze strony innych ludzi, przed wypowiadaniem się na forum grupy, byciem w centrum uwagi. Często objawia się dolegliwościami somatycznymi, związanymi ze wzbudzeniem układu nerwowego, jak duszności, kołatania serca, czerwienienie się, pocenie się, wrażeniem, że się zaraz zemdleje lub zwymiotuje. Ten rodzaj lęku może się pojawić np. podczas odpowiadania przy tablicy, czy prezentowania swojej pracy w grupie, co skutkuje unikaniem takich wyzwań w przyszłości. Stosuje się terapię poznawczo-behawioralną w leczeniu tego zaburzenia.

Lęk uogólniony

Zespół lęku uogólnionego to inny rodzaj zaburzenia lękowego, który polega na stałym odczuwaniu niepokoju i napięcia, wraz z zamartwianiem się - negatywnym i katastroficznym myśleniem o przyszłości. W leczeniu tego zaburzenia również stosuje się terapię poznawczo- behawioralną.

Lęk separacyjny

Zaburzeniem lękowym pojawiającym się zazwyczaj u dzieci, chociaż zdarza się on również – choć rzadko – u dorosłych, jest lęk separacyjny. Polega on na doświadczaniu silnego lęku w sytuacji oddzielenia od opiekuna, np. spaniu bez opiekuna, wyjściu do szkoły, nocowaniu poza domem. Powoduje on unikanie takich sytuacji i silnego negatywne emocje jak lęk i smutek podczas rozłąki. Również w tym zaburzeniu lękowym stosuje się terapię poznawczo-behawioralną.